Opfokprogramma's en voer- en drinksystemen voor jonge kalveren

Er zijn veel opfokprogramma’s met bijbehorende voer- en drinksystemen op de markt voor de opfok van jonge kalveren en ieder programma heeft zijn sterke en minder sterke eigenschappen. Welk programma het beste bij je past hangt mede af van wat voor type boer je bent, hoeveel arbeid je tot je beschikking hebt en wat je doel is met de kalveropfok.

Hierbij hoeft het niet zo te zijn dat het ene programma beter of slechter is dan het ander. Met een lage kosten programma kun je misschien net zo’n goede financiële resultaten behalen als met een hightech programma.

Om te bepalen wat voor opfokprogramma het beste bij je past kun je het beste kijken hoe je gewoonlijk de rest van je bedrijfsvoering aanpakt. Ben je een boer die vooral op de kosten let, wil je het simpel houden met zo min mogelijk arbeid of wil je zo veel mogelijk gegevens hebben om een optimaal resultaat te behalen?

Lage kosten

Een lage kosten programma kan bijvoorbeeld zijn dat de kalveren beperkt melk gevoerd krijgen waarbij de groei niet meteen voorop staat. Als ze maar gezond door de melkperiode komen is dan voldoende. De groei en ontwikkeling wordt dan daarna wel weer ingehaald.

Iemand die voor zo’n programma kiest doet er goed aan om te kijken of zijn veestapel hiervoor geschikt is. Iets minder hoogproductieve koeien met weinig gezondheidsproblemen past hier dan het beste bij. Je neemt dan voor lief dat je er niet alles uithaalt wat er genetisch aan potentieel inzit.

Doordat je weinig opfokkosten en gezondheidsproblemen hebt mogen dit soort koeien ook wat minder opbrengsten hebben. Verder hangt het er natuurlijk ook vanaf hoe je bedrijf er op andere punten uitziet. Heb je bijvoorbeeld een groot bedrijf met weinig beschikbare arbeid dan past dit ook prima.

Een goed voerprogramma kan dan bijvoorbeeld zijn:

• Beperkt voerschema met in totaal 35 kg basismelkpoeder.
• Kalveren zo snel mogelijk in groepshokken.
• Met een milkbar voeren.
• 8 weken melkperiode.
• Onbeperkt smakelijk ruwvoer in voertrog.
• Beperkt maar wel smakelijk krachtvoer in voertrog.

Simpel met weinig arbeid

Een programma wat simpel gehouden wordt met weinig arbeid kan ook tot heel goede resultaten leiden. Met een betere kwaliteit voer en dus wel wat hogere voerkosten kun je toch zoveel mogelijk uit je kalveropfok halen.

Om weinig arbeid te hebben is het wel een voorwaarde dat je een veestapel hebt met weinig gezondheidsproblemen. Ook moeten je voer- en drinksystemen simpel en betrouwbaar zijn en makkelijk om mee te werken.

Een goed voerprogramma kan dan bijvoorbeeld zijn:

• 1^e Twee weken onbeperkt voerschema met aangezuurde melk in speenemmer, 2x daags verstrekken.
• Daarna kalveren zo snel mogelijk in groepshokken.
• Met een milkbar aangezuurde melk voeren.
• Onbeperkt smakelijk ruw- en krachtvoer in combifeeder (1^e twee weken) of voertrog.
• Melkperiode afbouwen als kalveren goed krachtvoer opnemen (tot uiterlijk 10 weken melkperiode).

Optimaal resultaat

Wil je zoveel mogelijk uit de kalveropfok halen met een optimale groei en een zo kort mogelijke jongvee opfok (korter dan 24 maanden) dan kun je kiezen voor een programma waarmee je zoveel mogelijk data beschikbaar hebt. Meten is weten is dan belangrijk om tot een zo optimaal mogelijk resultaat te komen.

Belangrijk hierin is dat je dan ten eerste moet weten wat op iedere levensfase de behoefte is qua huisvesting en voeding. Daarnaast dien je te weten wanneer die behoeften veranderen. Om goed te kunnen volgen of dit in iedere fase goed gaat kun je hiervoor het beste controlepunten in de opfokperiode inbouwen.

Voor de eerste periode (de melkperiode) zijn de controlepunten dan de daggroei en de voeropname. De daggroei bepaal je het makkelijkst met een meetband, de voeropname is bijvoorbeeld met een drinkautomaat bij te houden.

Een goed voerprogramma kan dan bijvoorbeeld zijn:

• 1^e Twee weken individueel huisvesten met een goede kwaliteit melkpoeder zodat het kalf een gezonde start met veel groei kan maken.
• Daarna kalveren zo snel mogelijk in groepshokken met drinkautomaat.
• Meerdere keren per dag (tot 4 keer) ruime porties geconcentreerde melk voeren.
• Onbeperkt smakelijk ruw- en krachtvoer in combifeeder (1^e twee weken) of voertrog
• Melkperiode afbouwen als kalveren goed (ongeveer 1,5 kg) krachtvoer opnemen (tot uiterlijk 9 weken).

Tot slot

De genoemde programma’s met de bijbehorende systemen zijn bedoeld als voorbeelden die passen bij bepaalde soorten bedrijven en type boeren. Natuurlijk zijn er meerdere systemen en programma’s beschikbaar of een combinatie hiervan en ieder heeft zo zijn voor en nadelen.

Hopelijk is het door dit artikel wat duidelijker geworden wat voor jongvee opfokprogramma het beste bij je past. De volgende stap zou kunnen zijn om dit met je dierenarts, de voerleverancier en je huisvestingspecialist te bespreken en eventueel de jongvee-opfok bij te sturen.